8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 maja 2014
Nienormalni
Nienormalni
Nienormalni
reż. Jacek Bławut, Polska, 1990, 78 min
Terminy projekcji
9 maja 16:00, Iluzjon Mała
< >

O filmie

Fabularyzowany film dokumentalny zrealizowany w różnych ośrodkach dla dzieci z upośledzeniem umysłowym: Legnicy, Łodzi, Pabianicach, Warszawie, głównie jednak w Kozicach Dolnych niedaleko Lublina. Pierwotnie Jacek Bławut chciał nakręcić krótkometrażowy film o zawodach sportowych dla dzieci specjalnej troski. Podczas dokumentacji projekt zaczął się jednak nieoczekiwanie rozrastać, aż zmienił się w osobiste świadectwo zetknięcia się autora ze światem, którego nie znał. Świat dzieci upośledzonych umysłowo okazał się jednak na tyle fascynujący, że zmusił filmowca do rewizji wszystkich wcześniejszych wyobrażeń. Dlatego Jacek Bławut zrobił ostatecznie ten film, konfrontując widza ze stereotypowym myśleniem o upośledzonych i zmuszając do przewartościowania owych potocznych stereotypów, pokazując ich fałsz. Poświęcił na realizację tego niezwykłego filmu dwa lata. Po trosze towarzyszył swoim bohaterom, po trosze zaś prosił, aby zagrali samych siebie. Ułożyła się z tego pomysłu prosta fabuła. Do ośrodka przybywa nowy nauczyciel muzyki. Będzie tu tylko przez miesiąc i w tym czasie ma nauczyć wychowanków elementów rytmiki i podstaw grania na różnych instrumentach. Poznaje swoich uczniów: Kozę, który taką właśnie rolę gra w przygotowywanym przedstawieniu, Tomka – perkusistę, który chce być Dempseyem z popularnego serialu, Okularnika-mandolinistę, który nie rozstaje się ze swoim instrumentem, Eleganta, który na każde wspomnienie matki silnie się wzrusza, Gimnastyczkę mozolnie przygotowującą się do olimpiady, Obrażalską, której nie wychodzi gra na żadnym z instrumentów i Ewkę – kelnerkę budzącą postrach w stołówce. Początkowo nauczycielowi nic się nie udaje, jednak stopniowo zaczyna rozumieć swoich uczniów i akceptować ich odmienność. Także dzieci, z natury nieufne i zamknięte w sobie, odkrywają się przed nim i przed sobą całkowicie.

Bławut konsekwentnie utrzymywał w swym filmie dystans między dokumentem i fabułą. Z jednej strony wszyscy grają tu samych siebie, część zdjęć to czysta obserwacja autentycznych scen, rozmów z bohaterami. Z drugiej strony, wprowadzenie na ekran nauczyciela muzyki działającego na zasadzie protagonisty filmu fabularnego, uruchamia ciąg zdarzeń wpisanych w naturalną scenerię, przestrzeń i świat. Stopniowe nawiązywanie kontaktu, usuwanie uprzedzeń, przełamywanie barier zyskuje w ten sposób walor procesu rozłożonego w czasie rzeczywistym, a zarazem dramaturgicznym. W ten sposób udało się osiągnąć efekt emocjonalnego zaangażowania widza w filmową „akcję” i stopniowe unieważnianie stereotypów dotyczących „nienormalnych”. Ironiczny tytuł wskazuje na pozorność powszechnych sądów o bohaterach: „od bohaterów Nienormalnych więcej dostałem, niż im dałem. Pozwolili mi zrozumieć, jak są wewnętrznie bogaci i ciekawi jako osobowości. Oni mają w sobie prawdę, jakiej nie ma żaden – najlepszy nawet – aktor. W obcowaniu z nimi wszystko staje się proste, następuje wyciszenie, opadają napięcia codzienności.(...) Oni nie mogą całe życie przemykać się bocznymi bramami” – powiedział na premierze o bohaterach filmu Jacek Bławut. Zadedykował Nienormalnych rodzicom oraz opiekunom dzieci niepełnosprawnych. Film uhonorowany został wieloma nagrodami na różnych festiwalach filmowych.


Twórcy

Reżyseria/Directed by: Jacek Bławut
Zdjęcia/Cinematography by: Jerzy Rudziński, Tadeusz Piróg, Andrzej Adamczak
Produkcja/Production: Andrzej Traczykowski, Urszula Latuszewska; Jacek Bławut, Wytwórnia Filmów Oświatowych

Oceny zaloguj się i oceń ten film

Czekamy na Twoją opinię!