O filmie

Pierwsze kadry filmu nie pozostawiają wątpliwości, że znajdujemy się w jednym z tych miejsc, które zwykło się nazywać rajem na Ziemi. Krajobraz północnej Kanady widziany z lotu ptaka urzeka i oczarowuje od pierwszego ujęcia. Ten poetycki obraz okazuje się jednak pełnym ekologicznej trwogi epitafium. Wkrótce kamera kieruje się na obszar zwany Tar Sands, czyli Smoliste Piaski – drugie co do wielkości zagłębie bitumenu na świecie. W tym ogromnym kompleksie infrastruktury przemysłowej, co roku wydobywa się tony substancji, będącej mieszanką piasku, wody, gliny i ciężkiego oleju.

Spektakularne formy, wyglądające na pierwszy rzut oka jak malownicze żłobienia, uformowane przez procesy geologiczne, okazują się korytami ścieków, którymi spływają brunatne strumienie. Szkielety dźwigów, pełne mulistej cieczy baseny i bryły fabrycznych kominów odsłaniają kolejne plany krajobrazu przemysłowego, który zdaje się nie mieć granic. W powietrzu unosi się atmosfera martwoty – nie widać ludzi. Wyczuwamy jednak ich obecność, odnajdujemy ją w ruchu dźwigów i pracy silników. Gdy w końcu w kadrze pojawia się człowiek – w kombinezonie, na środku pustej platformy – wygląda jak intruz. I istotnie: jego widok każe myśleć o inwazji, bezprawnym działaniu, które uderzają z kolonizatorską… bezwzględnością. Opuszczamy teren fabryki, razem z kamerą wracając na łono dziewiczej przyrody – trudno jednak cieszyć się tym uroczym widokiem ponownie. Poczucie winy miesza się z żalem bliskim żałobie. I choć pierwszy plan stanowi tu polityczna wymowa filmu (i jego inteligentne, skrupulatne wyliczanie kosztów eksploatacji piasków roponośnych), to sam twórca jest świadomy osobliwego piękna, jakie tkwi w zniszczeniu, co wzmacnia tylko jego sprzeciw wobec przemysłu wydobywczego.

Wybrane festiwale i nagrody / Selected festivals and awards: 2009 – MFF Amsterdam / IDFA, 2009 – Festival Dei Popoli Florencja: Nagroda za Dystrybucję / Festival Dei Popoli Firenze: Award for the Distribution, 2009 – Visions du Réel Nyon: Nagroda Młodej Publiczności / Visions du Réel Nyon: Young People Award

Weź udział w wykładzie mistrzowskim Petera Mettlera. Warszawa, wtorek, 14 maja, Kinoteka. Przyjdź na spotkanie Planete+ Doc. Masters z Peterem Mettlerem. Wrocław, piątek, 17 maja, Dolnosląskie Centrum Filmowe. Zobacz na festiwalu wystawy Petera Mettlera w Warszawie (galeria plenerowa AMS i kino Iluzjon) oraz we Wrocławiu w Klubie Festiwalowym Niskie Łąki. Zobacz Kino na żywo Petera Mettlera z akompaniamentem Freda Fritha. Warszawa, poniedziałek, 13 maja, Teatr Studio.