O filmie

W połowie czerwca we wsi Santo Antonio de Mixoes da Serra w regionie Valdreu w północnej Portugalii w dniu święta patrona wioski – Świętego Antoniego Padewskiego odbywa się bardzo szczególna uroczystość. Tego dnia mieszkańcy z całej okolicy przyprowadzają do miejscowego kościoła swoje zwierzęta: krowy, konie, psy, koty, kury, króliki, aby zostały pobłogosławione przez kapłana. Ta tradycja przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Dziś, tak jak setki lat temu, zwierzęta i ludzie gromadzą się na kościelnym placu, by wziąć udział w święcie.

Siergiej Łoźnica opowiada o tym samym, co było głównym tematem jego filmów realizowanych w Rosji – o cudzie trwania, o zatrzymaniu czasu. Tym razem obraz pozbawiony jest specyficznie rosyjskiego kontekstu, a metaforyczne i alegoryczne sensy wydają się mniej oczywiste. Celem jest celebracja samego aktu obserwacji. Kamera zbliża się do wioski powoli. Widzimy flagę portugalską powiewającą na kamienistym górskim zboczu, w następnym ujęciu pasącą się leniwie nieopodal krowę. Dopiero po chwili przenosimy się na wąską brukowaną uliczkę, aby przyglądać się małej dziewczynce wyraźnie onieśmielonej obecnością kamery. Kolejne kadry pokazują przygotowania do święta. Mieszkańcy zamiatają przykościelny plac, trwa próba orkiestry, w kościele wierni przygotowują do wyniesienia figury, wota, wiece. Kapłan ubiera się w odświętny ornat. Rośnie atmosfera podniecenia, wyjątkowości i oczekiwania. Niebawem autokarami, ciężarówkami, rolniczymi ciągnikami przybywają ludzie i zwierzęta. Zaczyna się święto. Kolorowa procesja rusza w kierunku kościoła, a na czele kawalkada konnych jeźdźców. Zaczyna się uroczystość błogosławieństwa…

Kamera przygląda się świętu z ciekawością, fascynacją, zdziwieniem, a przede wszystkim zachwytem możliwością rejestracji fragmentu rzeczywistości, która wymyka się upływowi czasu. Ten jakby się dla niej zatrzymał. Odwieczna tradycja trwa, mimo zewnętrznych atrybutów nowoczesności. Mieszają się porządki i wymiary. Czas sakralny ze świeckim, historyczne przemijanie z wiecznym trwaniem. To zdaje się fascynować Łoźnicę najbardziej, a celebracja osobliwego święta nabiera cech cudu.

Wybrane nagrody i festiwale / Selected festivals and awards: 2012 – MFF Tajwan / Taiwan IFF, 2012 – MFF Rotterdam / Rotterdam IFF, 2012 – MFF Wilno / Vilnus IFF

Weź udział w wykładzie mistrzowskim Siergieja Łoźnicy. Warszawa, wtorek, 14 maja, Kinoteka.